Stress bij asieldieren

door Nienke Oort

Dat is al niet leuk, dus kun je maar het beste op zoek naar de minst stressvolle manier voor het dier, maar ook voor jezelf. Je hond of kat op Marktplaats zetten is makkelijk, maar zeker niet zonder risico. Een gegadigde belt, toont interesse en zegt het dier wel op te komen halen. Vervolgens heb je geen idee waar je hond of kat terechtkomt en of het nieuwe baasje wel bij jouw kanjer past.

Het dierenasiel

En dan is daar nog het dierenasiel, waar (meestal) goed naar het karakter wordt gekeken, voor het asieldier herplaatst wordt. Wij hebben deskundigen gevraagd wat een verblijf in een opvangcentrum nu eigenlijk doet met een hond of kat.

Dr. Valerie Jonckheer, dierenarts, specialist gedrag bij veterinair specialistisch centrum de Wagenrenk (wagenrenk.com) en Animalytics (animalytics.nl), zegt hierover volgende: “In een asiel zijn verschillende situaties die stress veroorzaken. Honden en katten worden ineens blootgesteld aan soortgenoten en niet-soortgenoten. Zelfs als katten en honden gescheiden worden gehouden, kunnen zij elkaar nog ruiken, horen en soms ook zien.”

Ook moeten ze leren omgaan met mensen die ze niet kennen; de verzorgers, vrijwilligers en een nieuwe dierenarts. “Ze worden verlaten door hun baasje, krijgen misschien andere voeding en routine en nieuwe huisvesting. Ze horen vreemde geluiden, ruiken onbekende, mogelijk angstopwekkende geuren. Dit kan allemaal tot stress leiden. Veel dierenasiels zijn zich hier gelukkig bewust van en doen hun uiterste best om de verblijfomgeving zo prettig mogelijk te maken.”

Wat doet stress met de gezondheid van hond of kat?

Een stressreactie is een normale, natuurlijke reactie van het lichaam. Het zorgt ervoor dat het lichaam adequaat reageert op bepaalde situaties, zoals bijvoorbeeld vechten of vluchten. “Als de stress kortdurend is, is er niets aan de hand en niet schadelijk. Denk hierbij aan een kat die een hond voorbij ziet lopen, of een hond die even blaft als er bezoek aan de deur staat”, verduidelijkt de dierenarts.

Chronische stress kan ontstaan wanneer een stressvolle situatie langer aanhoudt. Het reactievermogen van het lichaam raakt uitgeput waardoor het dier zich niet meer goed kan aanpassen aan zijn omgeving. “Het risico op gezondheidsproblemen wordt groter omdat het afweersysteem van het dier wordt aangetast: terugkerende ontstekingen zoals oorontstekingen bij honden en blaasontsteking/gruis bij katten komen vaak voor.”

Veel voorkomende tekenen van stress zijn:

• IJsberen
• Verlies van zindelijkheid
• Veranderde eetlust, maag-darm klachten zoals kwijlen, braken, diarree
• Agressie
• Overmatig vocaliseren zoals veel blaffen bij honden en miauwen bij katten. Sommige honden komen zelfs schor uit het asiel
• Zichzelf overmatig verzorgen. Zoals katten die zichzelf kaal likken en honden die zoveel aan hun poten likken dat ze lik-granulomen ontwikkelen.

Door aanhoudende stress kunnen gedragsveranderingen en soms ook –problemen ontstaan. Gevolg kan zijn dat het echte karakter van de asielhond en –kat (tijdelijk) verborgen blijft. Ulrike Meder, hondengedragskundige bij Dogrelate.com en hondenexpert bij Verhuisdieren.nl zegt: “Een viervoeter die niet graag bij soortgenoten is, zou een verblijf in een dierenasiel zelfs als traumatisch kunnen ervaren: hij is tenslotte 24/7 gedwongen omringt met andere honden, waardoor hij niet kan ontspannen. Dit zal zeker zijn gedrag beïnvloeden.”

Gedrag hond en kat in asiel

En voor katten geldt dat ze hun eigen omgeving – territorium - verlaten voor iets onbekends, waar ook nog eens heel veel soortgenoten zijn. “Deze factoren kunnen voor met name gevoelige dieren heel stressvol zijn”, zegt Yvon Sweere, kattengedragskundige bij Tinley Gedragstherapie voor dieren en kattenexpert bij Verhuisdieren.nl. “Hierdoor kunnen dieren angstiger, agressiever of juist aanhankelijker worden dan ze van nature zijn.”

Honden uiten hun ongemakkelijke stresssituatie anders, zegt Meder: “In een dierenasiel is het lastig voor een hond om in balans te blijven. Daarvoor heeft hij voldoende beweging, mentale uitdaging en affectie nodig: body, mind and heart. Als een hond één van die drie punten onvoldoende krijgt, kan dat resulteren in gedrags- of medische problemen.” 

Beter beeld karakter via Verhuisdieren

Ondanks de goede inzet van de meeste dierenasiels, is het toch beter voor een hond of kat om maar één keer een verhuizing te hoeven doorstaan. Daarbij krijgt de nieuwe eigenaar een eerlijker beeld van de kat of hond als diegene hem of haar in de eigen omgeving ontmoet.

Via Verhuisdieren kan dat. Allereerst wordt er via de site al een match gemaakt tussen nieuwe eigenaar en de karaktereigenschappen en behoeftes van de hond of kat. Behalve dat het dier maar één keer hoeft te verhuizen, zal de nieuwe combinatie ook een grotere kans van slagen hebben. En dat blijkt wel uit de cijfers. Op Verhuisdieren.nl vinden gemiddeld 25 succesmatches per dag plaats!