Pijn bij honden; hoe herken je pijn?

Echter, wat als pijn niet wordt opgemerkt? Wat als de hond ‘rustiger’ wordt, want tja, hij is een dagje ouder? En, als je hond nog steeds achter een balletje aanrent, valt het dan allemaal wel mee? En, kan een hond zich aanstellen? Het zijn zo maar een paar vragen waar misschien niet iedereen bij stilstaat. Mede omdat een hond niet zelf naar een dierenarts kan gaan, is het belangrijk dat een eigenaar pijn goed herkent.

Heeft mijn hond pijn?

Pijn is essentieel voor het behoud van leven, het heeft een signaalfunctie. Zodra we pijn (dreigen te) ervaren, zien we dit als waarschuwing. We komen direct in actie om het te voorkomen, te verminderen of weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan wrijven over je zere knie omdat je je zojuist gestoten hebt.

Wat valt eigenlijk onder pijn? De meningen hierover verschillen. Valt bijvoorbeeld jeuk onder pijn? Er wordt wel eens gezegd dat jeuk erger is dan pijn en je zult maar de hele dag jeuk hebben. Of, een hond die panisch is voor vuurwerk, onweer en andere ‘vreemde’ geluiden. De één noemt dit stress, de ander noemt dit geestelijke nood. Daarnaast kunnen pijn en geluidgevoeligheid met elkaar te maken hebben. Als je na een avondje stappen de volgende dag een kater hebt, dan ben je geluidgevoeliger dan normaal...

Pijn, angst, stress, ongemak en geestelijke nood; het zijn verschillende zaken maar ze liggen wel in elkaars verlengde en vaak gaan ze hand in hand. Pijn en gezondheidsproblemen geven stress, stress maakt gevoeliger voor angst, angst veroorzaakt weer stress, wat kan leiden tot (meer) gezondheidsproblemen en/of gedragsproblemen.

Acute, chronische, lichamelijke en/of geestelijke pijn

Pijn kan acuut zijn, bijvoorbeeld een grasaar in het oor of een gebroken poot. Pijn kan ook chronisch zijn (of worden) zoals bijvoorbeeld darm- en spijsverteringsproblemen, artrose, heupdysplasie of elleboogdysplasie.

Pijn kan ook mede afhangen van een herinnering. Bijvoorbeeld, als iemand als kind mishandeld is en daarbij regelmatig in het gezicht geslagen is, en hij moet als volwassene een kaakoperatie ondergaan, dan is er een reële kans dat hij dat minder makkelijk ondergaat, dan iemand die deze vroegere ervaring niet heeft. Dit kan tevens deels verklaren waarom ieder individu een andere pijngrens heeft.

Hoe herken je pijn bij je hond?

Niet iedere hond laat pijn even duidelijk zien en veel honden lijden in stilte. Daarnaast is het belangrijk om naar het totale plaatje te kijken, bijvoorbeeld: een hond kan hijgen omdat hij het warm heeft, of omdat hij zojuist een sprintje heeft getrokken, of omdat hij pijn heeft. Het kan ook een combinatie zijn: bijvoorbeeld warm én pijn.

Eventuele signalen van pijn bij honden:

• een vocale reactie zoals janken, blaffen of grommen, bijvoorbeeld bij aanraking of bij het omdoen van halsband of tuig
• hijgen
• trillen of bibberen
• verhoogde hartslag en ademhaling
• verandering in beweging
• verandering in houding
• verandering in gedrag
• verandering in uiterlijk
• verandering in geur

Drie belangrijke oorzaken

Naast bijvoorbeeld erfelijke aandoeningen, zijn er drie belangrijke oorzaken voor gezondheidsproblemen in het algemeen, zowel lichamelijk als geestelijk. Hierbij kun je denken aan groot trauma, bijvoorbeeld door een aanrijding, maar ook aan klein trauma. Groot trauma kan niet altijd worden voorkomen, maar vooral microtrauma komt veel voor door dagelijkse activiteiten, terwijl dit het minst wordt onderkend en vaak kan worden voorkomen. Hierbij kun je denken aan: toxinen (giftige stoffen), trauma en stress.

Het verschilt per hond waar hij het meest mee in aanraking komt en gevoelig voor is. Regelmatig is het een combinatie. En, elk van de drie, maakt weer gevoeliger voor één van de andere. Preventie is daarom een sleutelwoord in het algemeen.

Hoe voorkom ik pijn bij mijn hond?

Hieronder vind je een paar voorbeelden:

1) Beperk het aantal toxische stoffen, zoals:

• je kunt je hond laten titeren, oftewel: vaccineer op maat. Dit geldt ook voor puppies!
• je kunt je hond op maat ontwormen.
• gebruik anti-vlo en anti-teek producten ook op maat.
• beperk daar waar mogelijk en passend reguliere medicatie.
• kies goede voeding en snacks, passend bij je hond!

2) Een fokker kan ieder nest laten checken door bijvoorbeeld een holistische dierenarts; deze kijkt en werkt anders dan een reguliere dierenarts, hiermee wordt dus niet hetzelfde bedoeld. Zo’n bezoek kan bijvoorbeeld gecombineerd worden met een titertest, zoals hierboven uitlegd. Hierdoor wordt de hoeveelheid toxische stoffen beperkt.

3) Het is belangrijk een goede balans tussen rust en activiteit te vinden: voldoende beweging zonder overbelasting van het lichaam. Zo blijft het stressniveau en het risico op trauma’s zo laag mogelijk.

4) Je kunt je hond standaard een aantal keren per jaar laten nakijken door een holistische dierenarts. Dit geldt voor sporthonden maar ook voor de doorsnee huishond. Zo ben je waarschijnlijk grote(re) problemen/trauma’s voor.

5) Kijk naar oorzaken zodat je niet alleen symptomen bestrijdt. Een voorbeeld hiervan is het geven van antibiotica en/of Prednison bij jeuk. Als de oorzaak stress en/of verkeerde voeding is, dan blijft het bij symptoombestrijding van de jeuk. Daarnaast wordt het probleem wellicht groter omdat het immuunsysteem extra wordt belast door het gebruik van genoemde medicatie.

Goed passend tuigje

6) Een goed passend borsttuig in plaats van een halsband (als dat bij de hond past).

7) Een stoffen of leren vaste lijn in plaats van een uitrollijn, slipketting of jachtlijn.

Regelmatige controle bij je hond

Door regelmatig een gezondheidscontrole te doen bij je hond, signaleer je sneller ongemakken. Je leert eenvoudig van expert Piet Hellemans waar je op kunt letten via de cursus Gezondheidscheck voor je hond op de Huisdierenschool.

Bekijk de online cursus

Magazine De Buitenlandse Hond

Michelle Vrolijk heeft ook meegewerkt aan een artikel voor het tweede deel van het magazine De Buitenlandse hond. 

Bestel het magazine